Badem Yetiştiriciliğini Kısıtlayan Bazı Faktörler

Meyve ağaçları, büyüme boyunca çok sayıda abiyotik ve biyotik strese maruz kalabilmektedir. Stres koşulları bitki büyümesini olumsuz yönde etkileyerek bitkinin büyüme fonksiyonları, solunum, fotosentez, klorofil ve protein sentezinde azalmaya neden olur. Bitkilerde stres; kuraklık, tuzluluk ve soğuk gibi faktörlerin neden olduğu abiyotik stres ve bakteri, virüs ve mantarların neden olduğu biyotik stres olarak iki grupta incelenmektedir. Badem genellikle çeşitli biyotik ve abiyotik faktörlere karşı toleranslı olarak kabul edilir.

 Abiyotik

Badem, erken çiçek açan bir türdür ve ilkbahar geç donlarından veya kış donlarından etkilenmektedir. Bu nedenle ılıman iklimlerde badem üretimi kısıtlanmakta, soğuğa dayanıklı veya geç çiçeklenen çeşitler de büyük zarar görebilmektedir. Çiçeklenmenin birkaç gün bile geciktirilmesi önem taşımaktadır. Geç çiçeklenme ve kendine verimlilik, badem ıslahının ana hedefidir. Bademlerin çiçeklenme zamanlarında arı aktivitesi çok düşük olduğundan, kendine verimlilik önemli bir özellik olarak değerlendirilmelidir. Bademin genellikle çevresel kısıtlamalar ve hastalıklar altında iyi bir performansa sahip olduğu bilinmektedir. Bu özelliklerin, yabani atalarından gelen özel özelliklerin mirası olduğu düşünülmektedir. Badem kuraklık koşullarına dayanıklıdır ancak şeftali x badem melez anaçların kullanılmasıyla birlikte, badem bahçesi plantasyonlarında kuraklığa dayanıklı anaçlar veya çeşitler daha da önem kazanmaktadır.

Biyotik

Bakteriyel hastalıkların en önemlileri Pseudomonas amigdale ve Agrobacterium‘dan kaynaklanmaktadır. Her iki hastalık da verimi ve kaliteyi düşürmektedir. Badem ağacı üç ana parazitör nematod türünden etkilenir: kök ur, lezyon ve halka. Bu nematodlar, hayatta kalmak için su ve besin alımını engelleyerek özellikle genç badem ağaçlarının kök sistemlerine zarar verir. Yıllar geçtikçe, birçok badem anacına kök-ur nematodlarına karşı direnç kazandırılmıştır, ancak halka veya lezyon nematodlarına karşı mevcut bir genetik direncin bulunmadığına dikkat etmek önemlidir. Olgun bir ağaç kesildikten sonra köklerin birkaç yıl boyunca yaşayabileceğini ve nematodlara ev sahipliği yapabileceğini unutmamak da önemlidir.

Öneriler

Badem, ülkemiz için son derece önemli bir sert kabuklu meyve türü olup hem çağla hem de kabuklu ve iç badem olarak tüketildiğinden ekonomik önemi de oldukça yüksektir. Bir diğer avantajı kurak koşullara en dayanıklı meyve türlerinin başında gelir. Ancak, badem yetiştiriciliğini kısıtlayan ilkbahar geç donları, uyuşmazlık, döllenme noksanlığı vb. gibi faktörler iklim değişikliği nedeniyle daha da önem kazanmıştır. Bu nedenlerle, yeni kurulacak bahçelerin kendine verimli, geç çiçeklenen ve biyotik ve abiyotik koşullara daha dayanıklı çeşitlerle kurulmasında yarar vardır. Bu durumda, istenen özelliklere sahip çeşit ıslahının daha da önem kazandığı söylenebilir. Badem bahçelerinde kendine verimli çeşitler kullanılsa da, bahçe içinde veya yakınında arı kovanlarının bulunmasının zorunluluğu önemle vurgulanmalıdır.
Badem fidanı önerilerimiz için badem fidan sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.